Zivotni put 1925-1943

MOJA ULICA - KRALJEVEC

Odrastao sam na Kraljevcu . Ulica na sjeveru Zagreba, blizu centra grada, a istovremeno periferija. Prostire se u pravcu sjevera prema ograncima Zagrebačke gore, između Zelengaja na zapadu i Tuškanca na istoku, da bi se na svom kraju spojila sa Tuškancem i Prekrižjem.

Kraljevčani dijele svoju ulicu na donji, koji ide ravnicom, i na gornji Kraljevec, koji počinje završetkom siepenica kojima je i podijeljena ulica. Pored desne strane ulice u početku je velika hrastova šuma, pa red kuća i opet šuma sve do kraja ulice. Lijevom stranom ulice bili su Ludaševi voćnjaci, a dans kuće, da bi se nastavilo velikom šumom sve do Prekrižja.

Ulica je duga nekoliko kilometara. Sa desne i lijeve strane teku dva potoka, koji se spajaju u jedan koji je Zelengajem tekao u Savu, a danas je to pokriveni kanal, do početka ulice gdje teče kao potok od bivše lugarnice i tuškanačkog šetališta. Ulica se sa Tuškancem spaja kod Vile Vajs, odnosno velikog rezervoara za vodu. U tom dijelu ulica je bila nenaseljena i zbog guste šume i neke tame koja je bila i danju, zvali smo taj dio „crni put“. Izvorište potoka koji sa obje strane ulice teče je negdje kod Prekrižja, odnosno Vile Vajs.

Šume, livade, voćnjaci, potoci, prava su seoska idila i raj za djecu. Tu smo provodili dane u igri, ali i u branju kupina, šumskih jagoda, raznih gljiva, počev od vrganja do pečurki, a i sabiranju suvih grana za ogrev. Vodili smo ratove. Od lješnikovih grana pravili smo strele, mačeve i druge rekvizite za igru. No najvažniji dio šume bila je mala čistina na kojoj su organizovane utakmice koje su bile praznik za sve stanovnike. Igralo se u raznim varijantama: mladi protiv starih, oženjeni protiv neoženjenih, a najatraktivnije su bile utakmice između donjeg i gornjeg Kraljevca.

... (nastaviće se!)

Ivanova ratna epopeja (20.07.1943 - 15.05.1945)

ODLAZAK U PARTIZANE

Juli mjesec 1943. godine. Mirko i ja vršili smo užurbane pripreme za odlazak iz Zagreba u partizanski odred na Kalniku. Tokom jula u određeni-ugovoreni dan otputovaćemo u Zabok i u jutarnjim časovima na cesti Zabok – Krapinske toplice sastati se sa starim Jurekovićem, koji će nas odvesti na punkt odakle ćemo tajnim putevima prebaciti se na Kalnik.

Organizaciju prebacivanja na oslobođenu teritoriju preuzela je na sebe Jurekovićeva.

Te godine završio sam trogodišnje izučavanje stolarskog zanata. Postao sam majstor. Mogao sam raditi sve poslove u radioni, ali najviše sam radio na mašinama.

Pripreme za odlazak vršene su tajno. Povremeno bi odlazili kod Jurekovićke i dogovarali smo se o svim detaljima. Ona nas je upoznala sa planom. Mirko i ja u sopstvenoj organizaciji moramo doputovati u Zabok dvadesetog jula, a dvadesetprvog jula po izlasku iz Zaboka na cesti Zabok – Krapinske toplice u ranim jutarnjim časovima srešćemo se sa njenim mužem i on će preuzeti dalju brigu za nas. Dosta jednostavno. No veliki je bio problem doći do Zaboka, jer se iz Zagreba moglo putovati samo uz propusnicu, a nju je bilo teško dobiti.

Mi smo odlučili da autobusom kao izletnici otputujemo na Sljeme. Za to putovanje još nije bila potrebna propusnica. Sa vrha Sljemena ćemo pješice put Zaboka preko Stubičkih toplica. Lepo zamišljen plan, ali pun opasnosti kojih mi nismo bili svjesni. Sve nam je tada sa naših osamnaest godina bilo jednostavno i lako.

O našem odlasku niko ništa nije znao.

... (nastaviće se!)

U Istri i Sloveniji 1945. godine

Po izlasku iz bolnice i dolaska u Zagreb, drugi dan sam se javio u štab 13 proleterske brigade „Rade Končar“. Štab brigade bio je smješten u kasarni na Črnomercu. U štabu gotovo nikoga nije bilo. Mnogi su bili u gradu ili su na kratko otišli u svoja sela u blizini Zagreba. Dobar dio starih boraca bio je iz Banije i Korduna, Žumberka, okolice Zagreba.

Javio sam se u personalno odelenje. Načelnik personalnog odelenja bio je Spaho – Dragan Vujić. Do tada bio je komesar bataljona. Spaho je bio veoma popularan u Brigadi. Veseljak. Uvijek spreman na šalu. Rođen je 1923. godine u selu Živković-kosa, Vojnić. Spaho mi je saopštio da sam postavljen za zamjenika komesara čete u Trećem bataljonu.

Jedinice Brigade bile su smještene u kasarni između Ilice i Ljubljanske čete. To je bio ogroman kompleks zgrada, vježbališta. Kasarne je gradila još Austrougarska.

Kompletan tekst (PDF)

Vojna Akademija Beograd

U oktobru 1945. godine pozvao me je u Personalno odelenje Brigade Spaho, načelnik tog odelenja. Upoznao me je sa mogućnošću školovanja u Vojnoj akademiji. Bez razmišljanja sam pristao i prihvatio predlog. Pored mene bilo je još nekoliko kandidata: Pernar i drugi.

Sutradan smo dobili potrebna dokumenta i otputovali za Ljubljanu, gdje je bio Štab IV Armije /ranije Prva armija/. Predali smo naša dokumenta u Personalno odelenje. Vrlo brzo smo dobili potrebna dokumenta, novac i karte za put (tada su vojna lica na osnovu vojnog dokumenta besplatno putovala). Proveli smo još jedan u Ljubljani. Šetali Ljubljanom.

Putovali smo vozom. Iako smo prolazili kroz Zagreb nisam svratio kući, nego direktno otišao za Beograd.

Vojna akademija bila je u Topčideru u krugu velike kasarne koji se protezao od Topčidera do Dedinja. U tom krugu bila je rezidencija predsjednika Republike Josipa Broza Tita. Oko kasarni bilo je mnogo stambenih zgrada u kojima su stanovali generali i viši oficiri, kako oni na službi u Akademiji, tako drugi.

Kompletan tekst (PDF)

Prva dužnost po završenoj Akademiji

Po završetku godišnjeg odmora morao sam se javiti radi rasporeda u Komandu Ratne mornarice u Splitu.

Krenuo sam vozom početkom avgusta 1947. godine. Tog jutra na Kolodvoru u Zagrebu našlo se više nas iz škole. Svi smo bili veseli, raspoloženi. Jedva smo čekali da počnemo sa radom na prvoj dužnosti. Imali smo različite rasporede. Od komandira i komesara čete, pa do komandira vodova. Svi smo bili raspoređeni u mornaričku pešadiju. Kasnije je jedan dio raspoređen na komandirske dužnosti u Vojno pomorsku akademiju. Jedinice su bile na cijeloj obali, od Pule do Boke Kotorske..

Kompletan tekst (PDF)

Dužnosti u NOV i poslije rata

Desetar, komadir desetine od 24. juna 1944. do 10. septembra 1944. godine

Politički delegat voda od 10. septembra 1944. do 5. oktobra 1944. godine po činu zastavnik. Unapređen istom naredbom za oficira.

Omladinski rukovodilac 1. bataljona 13. proleterske brigade od 5. oktobra 1944. do 10. maja 1945. godine

Zamjenik političkog komesara 3. čete, 3. bataljona 13. proleterske brigade od 10. maja 1945. do 15. jula 1945. godine. Istom naredbom unapređen u čin potporučnika (taj čin nisam prikazao)

Omladinski rukovodilac 1. bataljona 13. proleterske brigade od 15. jula 1945. do 3. septembra 1945. godine

Komandir stana Štaba brigade od 3. septembra do 18. oktobra 1945. godine

Pitomac Vojne akademije u Beogradu od oktobra 1945. do jula 1947. godine

Komesar čete u Brigadi mornaričke pešadije od 1. septembra 1947. do 8. februara 1947. godine

Omladinski rukovodilac 6. puka mornaričke pešadije Kumbor od 8. februara 1947. do maja 1949. godine

Omladinski rukovodilac Pomorske zone Boka od maja 1949. godine do avgusta 1951. godine

Od avgusta 1951. godine komesar Lučkog odreda Boka

Od maja 1953. godine do septembra 1953. godine komesar odreda torpednih čamaca VPS Boka

Od septembra 1953. do avgusta 1956. godine pomoćnik komandanta 9 bataljona veze (pomoćnik za politički rad)

Od septembra 1956. do jula 1958. godine slušalac Oficirske pomorske škole u Divuljama – Split

Od avgusta 1958. do jula 1960. godine pomoćnik komandanta Obalske artiljerijske grupe Luštica

Od avgusta 1960. do avgusta 1964. godine pomoćnik komandanta Diviziona desantnih brodova

Pomoćnik komandanta Flotile patrolnih brodova Flote JRM od avgusta 1964. godine do avgusta 1967. godine

U političkom odelenju 9 Pomorske zone od avgusta 1967. godine do avgusta 1971. godine

Od avgusta 1971. do decembra 1980. godine pomoćnik komandanta 9 Vojno pomorskog sektora Boka

Dolazak na sluzbu u Herceg-Novi

Boka, Kumbor, Informbiro, Mornarica, Partijski biro, SKOJ-NOJ

Prošlo je pedeset godina od mog dolaska na službu u Herceg-Novi.

Tih pedeset godina vezano je za moj životni put od februara 1948. godine do 1998. godine i dalje.

Danas je 8. februar 1998. godine.

Dan kada sam došao u Herceg-Novi prije pedeset godina.

Kompletan tekst (PDF)

Informbiro

Teze za predavanje: INFORMBIRO I JUGOSLAVIJA

Kroz temu treba sagledati osnovne uzroke i posledice sukoba, tok, ciljevi i metode napada na KPJ, te jedinstvo i snagu koju su komunisti i radni ljudi socijalističke Jugoslavije ispoljili u toj borbi.

Od posebnog je značaja uočiti i shvatiti principijelnost i revolucionarno-marksističku doslednost SK na čelu sa drugom Titom u borbi protiv nametanja staljinističko-birokratskih, dogmatsko-revizionističkih i drugih antimarkstičkih pogleda na razvoj socijalizma i odnosa među socijalističkim zemljama, međunarodnom radničkom i komunističkom pokretu.

Objavljivanje rezolucije Informbiroa „o stanju u KPJ“ 28. juna 1948. godine označilo je početak otvorenog i oštrog Staljinovog pritiska na KPJ i Jugoslaviju.

Kompletan tekst (PDF)

Politicki komesar luckog odreda Boka

Poslije ukidanja dužnosti omladinskog rukovodioca u Armiji, postavljen sam na dužnost političkog komesara Lučkog odreda Boke.

Bilo je predloga da budem postavljen na dužnost načelnika Doma JA u Dubrovniku. Komesar Zone Žutić se time nije složio. Smatrao je da se trebam razvijati na vojnim dužnostima u jedinici.

Lučki odred je bila jedinica koja je u ratu imala zadatak da vrši zaprečavanje luka na Južnom Jadranu. Imali smo materijale za to u Baru, Dubrovniku i Kumboru. Sjedište jedinice bilo je u Kumboru u krugu Podvodne radione.

Početkom 1952. godine jedinica je preseljena u Tivat. Smjestili smo se pored fudbalskog igrališta FK Arsenal, u ranijoj školskoj zgradi Mornaričke zanatske škole, koja je školovala zanatski kadar za Remontni zavod.

Lučki odred imao je zadatak da vrši poslove komande Luke u Tivtu i prihvati posade brodova, koji se zbog generalnog remonta moraju iskrcati na kopno.

Tada sam imao čin poručnika fregate. U čin poručnika bojnog broda unapređen sam 1952. godine.

Kompletan tekst (PDF)

Moja porodica

1953-U odredu torpednih camaca

Početkom 1953. godine premješten sam za političkog komesara u Odred torpednih čamaca.

U Mornarici je ponono izvršena reorganizacija. Osnovane su nove jedinice. Vojno pomorski sektor dobio je kao novu jedinicu Odred torpednih čamaca, Odred patrolnih brodova, Odred artiljerijskih barži. Ukinuti su utvrđeni odsjeci i niz drugih promjena.

Komandant Odreda patrolnih brodova bio je poručnik bojnog broda Zimić Petar, Torpednih čamaca Niko Marinović poručnik fregate, Odreda minolovaca poručnik bojnog broda Berović.

Kompletan tekst (PDF)

1953-1956-Bataljon veze

1953-Ponovo u H.Novom